Hoogeveen, 1 maart 2021
Na 25 jaar met vader Ad Bos aan de helmstok (1976-2001) en nog eens 20 jaar met zoon Arjan Bos achter het stuur sluit de familie Bos 45 jaar leiderschap af bij de Coöperatie TVM U.A. Of komt er nog een derde generatie achteraan en wordt het tijdperk-Bos weldra voortgezet? Arjan Bos tovert een grote glimlach op het gezicht en schudt heftig van ‘nee’. “Mijn oudste zoon is 22 en mijn oudste dochter 20 jaar en ze zitten allebei op het hbo hier in Zwolle. Dus dat zal niet zal gaan. En mijn drie andere kinderen zijn nog jonger.”
Maar zelf was je 32 jaar toen je werd benoemd tot directievoorzitter. Dat was ook heel jong.
“Het gekke is dat je dat zelf helemaal niet door hebt als je wordt benoemd. Ik was op mijn 28e al commercieel directeur, zat samen met mijn vader in de Directie, wat ook al heel bijzonder was. Nu zie ik wel eens benoemingen van jonge mensen voorbijkomen en dan denk ik: ‘Zo, dat is jong’. En dan gaat pas nadien bij mij het belletje rinkelen dat ik zelf ook zo jong was, destijds.” Aan de keukentafel in Zwolle – het thuisonderwijs aan de jongste kinderen is juist afgerond, ook een CEO heeft zijn verantwoordelijkheden – navigeren we rustig door de loopbaan van Arjan Bos, onder wiens leiding TVM is uitgegroeid tot marktleider in verzekeringen van logistiek en transport. De naam Bos is al decennialang verbonden aan TVM en is bijna synoniem.
Veel mensen denken dat TVM een familiebedrijf is, in plaats van een coöperatie. Snap je dat?
“Ik heb dat inderdaad vaak horen zeggen. Zeker omdat niet alle mensen bekend zijn met de bedrijfsvorm van een coöperatie. En we hebben altijd gestreefd naar het scheppen van een familiale cultuur. Heel vaak kwam mijn vader in de publiciteit in verband met de wielerploeg en ik later met de schaatsploeg. Dus als je aan TVM dacht, dan was vaak Bos het boegbeeld. Doordat ik mijn vader ben opgevolgd, is dat beeld van een familiebedrijf natuurlijk bestendigd.”
Heeft het nooit gedoe opgeleverd Bos jr. zijn vader opvolgde?
“Nee, dat is destijds geruisloos gegaan. In de Ledenraad was geen weerstand en ik zat tenslotte al in de Directie. De sector logistiek en transport kent ook veel familiebedrijven en daar is het niet vreemd dat een zoon zijn vader opvolgt. Ik snap dat het tegenwoordig anders is, maar bij onze achterban heeft dat nooit gespeeld. Destijds was er bij de medewerkers veel draagvlak voor mijn benoeming. Toen werd aangekondigd dat ik mijn vader zou opvolgen, was dat een bijzonder moment met groot applaus.”
Je bent twintig jaar bestuursvoorzitter en CEO geweest. Waarom zo lang?
“Dat komt mede door die benoeming op jonge leeftijd. Ik heb altijd veel steun gehad van medewerkers, van de Commissarissen, van de leden. Maar ik had ook het gevoel dat ik TVM iets verschuldigd was. Mijn aanstelling op jonge leeftijd was toch ook een risico, men had ook een meer ervaren bestuurder kunnen aantrekken. Ik voelde een verplichting om langere tijd te blijven, om het vertrouwen van mensen waar te maken die mij op jonge leeftijd op deze stoel hadden neergezet. Ik wilde geen misbruik maken van dat vertrouwen en dan na drie of vier jaar weer van baan veranderen. Ik heb in die tijd wel aanbiedingen gehad, maar nooit de neiging gehad wat anders te gaan doen. Ook al omdat ik van kinds af aan met TVM ben opgegroeid, ik heb nooit anders geweten. Bovendien is het een geweldig bedrijf, ik heb het erg naar mijn zin gehad.”
Was het een schrikbeeld om bij TVM je pensioen te halen?
“Nee, dat speelde geen rol. Maar het gemiddelde leiderschap van een CEO is zo’n beetje zeven jaar. Met twintig jaar zit ik daar flink boven. Voor je gevoel ga je jezelf en ook het bedrijf een beetje in de weg zitten. Door de jaren heen raak je natuurlijk ook bepaalde collega's kwijt, hè, die met pensioen gaan of wat dan ook. Overigens is dat ook weer verfrissend, want we hebben nu een superteam staan en het werkt ook nog steeds goed.”
Speelden er meer zaken?
“Natuurlijk. Mijn functie is na de financiële crisis inhoudelijk wel veranderd. Het toezicht is verscherpt, compliance deed zijn intrede. Daarnaast is riskmanagement nog veel belangrijker dan vroeger. Een CEO moet nu veel meer verantwoording afleggen. Ik heb het me eigen gemaakt, maar het zit niet in mijn eerste natuur. Het ondernemerschap komt in dat proces een beetje in het gedrang. Het mes snijdt aan twee kanten hoor, want het bedrijf is enorm gegroeid en daarbij passen strakke procedures. Het is heel goed dat het gebeurt, maar kost ook veel tijd. Dynamiek en snelheid gaat een klein beetje verloren. Dat is overigens waar meer bedrijven in de financiële wereld tegenaanlopen. Nogmaals, ik begrijp het, maar ik heb iets meer vrijheid nodig.”
Als je terugkijkt, heb je dan in zakelijk opzicht ergens spijt van?
Bos denkt even diep na. Dan: “Ja, soms benoem je mensen op posities van wie je denkt: die kunnen dat! En dan vergis je je wel eens. Zo hebben we zakelijk ook wel eens verkeerde dingen gedaan. We dachten ooit uit te breiden in Denemarken, voordat de financiële crisis begon. We hadden uitgebreid marktonderzoek gedaan, we meenden zaken te gaan doen in een betrouwbaar land met deugdelijke wetgeving. Achteraf gezien zijn we met de verkeerde mensen in zee gegaan. We hebben de verzekeringsportefeuille uiteindelijk voor één euro verkocht aan een andere verzekeraar. Dat deed pijn, ja. Ik kan slecht tegen verlies.”
En waar ben je trots op?
Bos veert op: “Op de gang van zaken in België. Dat is het tegenovergestelde van Denemarken. Ik ben vooral blij omdat veel verzekeraars het daar vergeefs hebben geprobeerd en het ons wel is gelukt. In het begin niet hoor, we maakten echt aanloopverliezen. Met vrachtauto’s heb je al snel kostbare schades, zeker als er letsel bij komt kijken. Je portefeuille heeft een zekere omvang nodig om klappen op te vangen. Nou, in de eerste vijf tot tien jaar heb je die omvang niet, dus je hebt een lange adem nodig. In het begin lijd je ieder jaar verlies. Het is twee stappen vooruit en dan weer eentje terug. Zo bouw je die portefeuille op en nu gaat het al vijftien jaar heel mooi steady op een mooi winstgevend niveau. België is een succesverhaal.”
Hij laat ook andere fraaie resultaten de revue passeren, zoals de verdriedubbeling van de omzet, de beleggingsportefeuille, het eigen vermogen. “Die zijn allemaal in verhouding meegegroeid, alles keer drie of keer vier in twintig jaar tijd.” Verder noemt hij belangrijke acquisities, vooral in de binnenvaart en de
pleziervaart via SON scheepsverzekeringen en Noord-Nederland schepenverzekering, opgegaan in TVM. Scheepvaart. “Die passen verschrikkelijk goed bij TVM. We hebben er een leuke club mensen uit een heel andere wereld bijgekregen.” De scheidend CEO wil ook de successen in de sponsoring niet ongenoemd laten, want de wieler- en schaatsploegen brachten veel roem naar Hoogeveen. Van olympische- en wereldtitels en touretappes die voor eeuwig aan de naam TVM verbonden zijn. “We hebben van ons laten horen”, zegt Bos. “We hebben ons stevig in de topsport geëtaleerd en goede marketing gedaan.”
Werd die sponsoring altijd goed begrepen?
“Niet altijd”, erkent Arjan Bos. “Als je op grote schaal aan sponsoring doet, blijf je altijd mensen houden die twijfelen aan het nut. Voor een breed consumentenmerk als Jumbo speelt die vraag minder, maar wij bekeken het vanuit het oogmerk van business-to-business. De sponsoring heeft geholpen in de uitstraling van TVM. Mensen denken dan toch vaak dat je groter bent dan je daadwerkelijk bent. Je moet ook rekening houden met het feit dat we vanuit een gedoogsituatie kwamen en op weg waren om marktleider te worden. Dan helpt sponsoring om serieus genomen te worden. Intern heeft de sponsoring het wij-gevoel binnen TVM versterkt. Als Sven Kramer of Ireen Wüst een olympische medaille wonnen of Jeroen Blijlevens een Touretappe, dan hadden ‘wij’ gewonnen. En onze klanten ook. Als er TVM op het polisblad staat, betekende dat vroeger weinig. Nu staat het voor succes en emotie.”
Wat laat je achter?
“Een bedrijf dat in staat is zichzelf te redden, zeer solvabel is en een goed imago heeft. En er is veel deskundigheid. Dat bedrijf hebben we met een groot saamhorigheidsgevoel opgebouwd, van de postkamer tot aan de directiekamer. Het bedrijf is met vallen en opstaan groter geworden. Er zijn veel aanvallen geweest op onze portefeuille, maar niemand ging weg door de uitstekende relatie met onze klanten. En nu zijn we de marktleider in de Benelux op het gebied van logistiek en transport. Het bedrijf is niet omver te blazen.”
Heb je nog goede raad voor jouw
opvolger?
“Ja, die moet het DNA van het bedrijf goed in de gaten houden. En de klant goed leren kennen. Ga naar die bedrijven toe, weet wat er daar en in de sector speelt. Blijf goed benaderbaar, voor zowel het personeel als de klanten. Ik heb de klanten in twintig jaar goed leren kennen, je weet wat er speelt in het bedrijf en soms ook in het gezin. Klanten belden me ook ’s avond en in het weekend, maar dat hóórt er bij als je bij een coöperatie zit.”
En wat ga je na augustus doen, als je je opvolger wegwijs hebt gemaakt?
Bos krijgt een twinkeling in zijn ogen: “Ik krijg een functie als directievoorzitter van de LV Groep, waarvan het
hoofdkantoor in Vlaardingen is gevestigd. Tevens krijg ik de commerciële portefeuille in mijn beheer. Het is een boeiend familiebedrijf waar ik al heel lang bij de familie aan tafel zit, helemaal in de wereld van logistiek en transport, maar met veel buitenlandse vestigingen. LV Groep heeft wereldwijd 33 vestigingen, een omzet van circa 200 miljoen euro en ruim 500 fte’s. Dit jaar viert LV Groep haar 100-jarig bestaan. Het bedrijf werd in 1921 opgericht onder de naam J. Lensveld & Zonen. Lensveld Transport maakt nog altijd onderdeel uit van de LV Groep en was ook een van de grondleggers van TVM in 1962. Voormalig eigenaar Tom van Herk was jarenlang voorzitter van de Raad van Commissarissen bij TVM.”
Grootste pluspunt is volgens Bos dat hij bij LV Groep zijn talent op het gebied van ondernemerschap en strategie op andere wijze kan benutten. Al tekent hij er meteen bij aan dat het groene TVMbloed door zijn aderen blijft stromen. Arjan Bos knipoogt en grapt: “Misschien zit ik over een paar jaar dus wel
weer in de Ledenraad van TVM.”