Madelon van de Wijgaart doorbreekt de traditionele patronen in de binnenvaart met haar initiatief ‘Fit aan Boord.’ Met op maat gemaakte fitness programma en praktisch advies bevordert ze een betere gezondheid en veiligheid aan boord. Ontdek hoe Madelon de binnenvaartsector inspireert en ondersteunt met haar aanpak.
Madelon van de Wijgaart is dochter van een schippersechtpaar en sinds haar zestiende zelfstandig actief in die wereld. Ze keek rond in het bedrijf van haar vader – Wijgaart Shipping in Zwijndrecht – voordat ze zelf met haar partner Rene van der Veen een eigen onderneming begon. Tegenwoordig zijn ze met hun motortankschip Amarens (125 bij 11,45 meter) gespecialiseerd in het vervoer van minerale oliën.
Jarenlang zag ze – toen nog kinderloos – de voor- en nadelen van een leven aan boord. “Wij zaten zes keer per week in de sportschool. Dronken niet, letten erg op onze voeding, waren zelfs een tikkeltje obsessief. Toen kochten we in 2018 ons eerste schip. Droge lading. Daardoor konden we niet meer naar de sportschool, maar we kregen er een fantastische tijd voor terug. We kwamen veel in Duitsland, de Neckar was onze favoriete zijrivier. In het weekend gingen de sluizen dicht en wat heb je daar? Lekkere worstjes bijvoorbeeld. Dus dan gingen we met z’n tweetjes naar een biergarten. Van dat vrije leven hebben we echt genoten. Achteraf gezien misschien iets te veel…”
De daaropvolgende gezinsuitbreiding zorgde voor een drastische verandering, waardoor Madelon op een gegeven moment besloot van de nood een deugd te maken. “Na de geboorte van onze tweede dochter, ruim anderhalf jaar geleden, ging bij mij de knop om. Ik zat niet lekker in mijn vel, mijn kleren pasten niet meer. Als ik naar foto’s van die tijd kijk: het verschil was simpelweg te groot. Ik wilde me weer energiek voelen. Amber was bovendien een huilbaby en je zit met z’n vieren in zo’n klein hokje. In de machinekamer hebben we wat ruimte gemaakt om te kunnen sporten. Het werd een beetje onze vluchtplek; om even uit het lawaai te ontsnappen en aan jezelf te werken.”
Uiteindelijk raakte ze dertien kilo kwijt. Doordat ze informatie over haar afvalrace deelde op Instagram kwam er reacties los van collega’s, die zich lieten inspireren door de aanstekelijke beelden van een bevlogen jonge vrouw. “Daar is het idee ontstaan om het groter op te zetten. En het programma is echt niet alleen bedoeld voor jongeren. De meeste mensen die nu meedoen zijn 45-plus.” Het is niet puur gericht op het individu, benadrukt Madelon.
“Tegelijkertijd werkt het preventief. Een gezonde leefstijl helpt om zo veilig mogelijk een schip te besturen. Je blijft alerter, vooral in de nachtelijke uren. Daarnaast is een gezonde leefomgeving goed voor de teamspirit; het stimuleert de saamhorigheid aan boord.”
Hoe serieus de gezondheidsproblematiek moet worden genomen, realiseerde ze zich onlangs weer terdege toen Madelon stuitte op een voorbeeld van een collega die nog maar een tijdelijk vaarbewijs kreeg vanwege een te hoge BMI (Body Mass Index). “Stel, er breekt ergens aan boord brand uit, dan kun je je dus niet meer zo snel van A naar B verplaatsen. Ik heb enkele keuringsartsen gebeld en zij zes bevestigden deze ontwikkeling. En zo gek is het niet als je er goed over nadenkt. Een stewardess kan toch ook niet 150 kilo wegen? Voor toekomstige generaties in de binnenvaart is het wel iets om serieus rekening mee te houden.”
Toen ze begin dit jaar van start ging met Fit aan Boord was ze enigszins voorbereid op de reacties, want behalve bijval kwam er eveneens wat scepsis los. “Vaak krijg je te horen: ‘Sporten aan boord? Zonde van de tijd. Er moet gewerkt worden.’ Binnenvaart en sportviteit gaan over het algemeen niet hand in hand. Veel mensen vinden het prima zoals ze zijn en houden graag vast aan oude gewoontes. Vaak ben je mijlenver verwijderd van winkels waar je verse groente en fruit zou kunnen kopen. Een schipper zit veel en een paar keer per week gaat de frituurpan wel aan. Het is een soort lifestyle, waardoor de drempel iets hoger ligt. Maar we lezen overal dat we een ongezonde koers volgen in heel Nederland, niet zozeer de maritieme sector. Ik wil proberen die tendens te doorbreken en daar hoort natuurlijk wat weerstand bij. Dat vind ik niet erg. Een beetje weerstand maakt mij alleen maar sterker.”
Een andere tegenwerping die ze via-via opving, met name uit de hoek van oudere collega’s: dat zij makkelijk praten heeft op haar leeftijd en met een sportief uiterlijk. “Dan vergeten die waar mijn verhaal ooit begon: aan boord, dertien kilo geleden. Zo heb je altijd te maken met vooroordelen. Maar ik ben iemand die er dan een positieve draai aan wil geven. Anderen die het niks vinden veroordeel ik niet. Leven en laten leven, dat is mijn motto. Ik kan niet stilzitten en ik vind het leuk om mensen te helpen. Die twee eigenschappen komen in dit programma samen. Meedoen gebeurt op vrijwillige basis, hè. Dus dan zit je al op een bepaald punt dat iemand bereid is in actie te komen. Ik kan het namelijk niet voor de mensen doen, ik reik slechts handvatten aan. Tegen een roker zeggen dat-ie moet stoppen terwijl hij dat helemaal niet wil: dat gaat sowieso niet werken.”
“Aangezien ik iets nieuws heb geïntroduceerd, moest ik zeker in het begin heel erg mijn best doen om alles duidelijk uit te leggen. Want het gaat echt niet vanzelf vanwege mijn achternaam. Ja, het is een voordeel dat je veel mensen kent. Maar het is niet zo dat iedereen dan meteen zegt: ‘Leuk joh, gaan we doen.’ In mijn beleving moet ik juist een tandje bijzetten. Gelukkig ben ik van huis uit enorm gedreven. Ik volg een vakgerichte opleiding en ga naar seminars. Ik zie het als mijn missie om mensen bewust te maken: wees zuinig op je lichaam. Zorg dat je geregeld sport; dat je op je zestigste nog steeds vitaal bent en niet achter een rollator loopt. En ik zeg niet dat je nu als een non moet gaan leven, maar met een goede balans wordt het een stuk prettiger voor jezelf én voor het vak.
Binnen enkele weken na de lancering van de Fit aan Boord-app in januari 2024 hadden 75 schippers zich aangemeld. Het eerste sportieve bedrijf dat het collectief oppakte was, niet geheel toevallig, Wijgaart Shipping. Dat zijn er inmiddels drie. “En ik ben momenteel in gesprek met nog een aantal rederijen”, zegt Madelon, die een gepersonaliseerde aanpak hanteert. Zij levert fitnesstrajecten op maat, verzorgt wekelijks feedback en actualiseert het voedingsadvies. Ook geeft ze advies hoe je met beperkte middelen aan boord toch een eigen sportruimte kunt creëren.
