Overslaan en naar de inhoud gaan

NXT gids op de route naar transitie "De elektrificatie gaat in sneltreinvaart plaatsvinden"

De energietransitie gaat gepaard met grote onzekerheden en veel pionierswerk. Waar te laden? Welke laders te kiezen? Welke vrachtauto’s zijn er nodig? Wat zijn de financierings- en subsidiemogelijkheden, zoals AanZET, SSEB, SpuLa, MIA/VAMIL en nog zo wat van die afkortingen? In dat doolhof probeert Erik Metselaar van NXT Mobility logistieke ondernemers te helpen de beste route naar vergroening uit te stippelen.  

Transitie naar emissieloos vervoer: een nieuwe tijdperk begint

Het is nog oorverdovend stil op de snellaadlocatie van NXT 50five aan de Beiraweg in Amsterdam-Westpoort. Niet dat je zo’n elektrische truck aan zou horen komen natuurlijk, maar ook bij het naastgelegen waterstoftankstation van Holthausen Energy Point is op deze vrijdagmiddag geen emissieloze vrachtwagen te bekennen.  

Versnelling van elektrificatie

Het gebrek aan klandizie maakt Erik Metselaar, directeur van GP Groot-dochter NXT Mobility, geen moment ongerust. Hij wéét dat de exploitatie nog niet uit kan, vertelt hij. Maar hij ziet en ervaart de enorme versnelling in de elektrificatie van het logistieke wagenpark. Hij wordt regelmatig benaderd met vragen van transportondernemers wat ze moeten doen op weg naar vergroening.  

"De elektrificatie zal in sneltreinvaart gaan plaatsvinden" 

 

Struikelblokken en uitdagingen: het pad naar duurzaamheid

De elektrificatie zal in sneltreinvaart gaan plaatsvinden, is zijn sterke overtuiging. “Er rijden nu ongeveer achthonderd zero-emissietrucks op de Nederlandse wegen en tegen 2030 zullen dat er circa 16.000 zijn, zeker doordat de binnensteden volgend jaar geleidelijk op slot gaan voor diesels. Dat is een enorme versnelling in pakweg zes jaar tijd. Dus het zal echt sky high gaan.”  

Erik Metselaar merkt dat nogal wat transportondernemers worstelen met die omschakeling. Zij hebben zich tientallen jaren met zakelijk succes toegelegd op een zo geolied mogelijk lopende logistieke operatie, gebaseerd op diesel. Een proces dat verloopt als een Zwitsers uurwerk. Tanken kan op bijna iedere straathoek, even een kop koffie en de rit kan worden vervolgd. Die wetmatigheden gaan totaal veranderen.  

Innovatief ondernemerschap: Gedurfde keuzes  

De nieuwe tijd vraagt om radicaal anders denken, om vernieuwend ondernemerschap, om het maken van gedurfde keuzes en het nemen van investeringsbeslissingen, zonder dat je kunt vertrouwen op aannames uit het verleden. Erik somt moeiteloos een hele reeks vraagstukken op.

  • Hoe lang gaat zo’n elektrische truck nou precies mee en wat is de restwaarde?
  • Hoe zit het met energieverbruik?
  • Hoe snel zou je kunnen opladen omdat je een bepaald energieverbruik hebt en je de hele dag met de truck moet rijden?
  • Hoe snel moet je elektrificeren omdat je anders de binnenstad niet meer in komt?
  • En hoe kun je dan omgaan met je laadinfrastructuur, met je netaansluiting   

    NXT Mobility: een pionier in duurzame mobiliteit

    Erik Metselaar werd enkele jaren geleden door moederbedrijf GP Groot aangesteld om de transitie van fossiele brandstoffen naar emissieloos vervoer op te pakken. Niet alleen voor de circa zestig eigen tankstations met fossiele brandstoffen en het eigen wagenpark, maar ook door het opzetten van een nieuw openbaar snellaadnetwerk door het hele land.  

    "NXT Mobility is een merknaam die we gebruiken als een paraplu-concept voor nieuwe, duurzame initiatieven."

    GP Groot wilde ook wat doen met LNG, zes jaar geleden nog een mogelijke optie op weg naar verduurzaming. Daartoe werd in het industriepark Boekelermeer bij Alkmaar, in de ‘achtertuin’ van GP Groot, een geheel nieuwe ‘energy hub’ opgezet. Daar kunnen ook de bedrijfswagens van de inzameling- en recyclingtak van het concern terecht. Op deze locatie staan installaties voor diesel, LNG, HVO, synthetische biodiesel (Neste MY), waterstof en binnenkort ook snelladers. Metselaar: “Toen dachten we: ‘Wat gaan we bij zo’n op duurzaamheid gerichte locatie nou op de luifel zetten?’ Zo is NXT Mobility ontstaan, een merknaam die we in de toekomst zouden kunnen gebruiken als een paraplu-concept voor nieuwe, duurzame initiatieven. Onze eigen ervaringen nemen we daarin mee, want we zijn tenslotte zelf ook transporteur.”  

    NXT: Aanbieder en ontzorger van oplossingen voor duurzame mobiliteit

    De focus op de verduurzaming leidde ertoe dat Erik zich ging toeleggen op het geven van advies door NXT Mobility aan andere logistieke bedrijven. Denk bijvoorbeeld aan het maken van analyses, het verkopen van snelladers, het aanleggen van laadpleinen inclusief bijkomende vergunningen. “We zien onszelf als totale aanbieder en ontzorger van oplossingen voor duurzame mobiliteit.”  

    Te beginnen met een netwerk van duurzame tankstations, zoals die in Alkmaar. Daarvan zijn er nu zeven en voor nog eens drie is een vergunning aangevraagd. De bouw van snellaadstations zoals in Amsterdam-Westpoort gebeurt in samenwerking met 50Five, een partner die ook in België en in het Verenigd Koninkrijk bezig is met het opzetten van een netwerk aan snellaadstations. Op lo-caties met beperkte stroomnetcapaciteit worden ultra-snellladers met accu-buffering ingezet. Door die buffering kan ook op plaatsen waar snelladen door de beperkte stroomnetcapaciteit eigenlijk niet mogelijk is toch snel worden opgeladen.  

    "Het doel is om de bedrijven volledig te ontzorgen op weg naar duurzame bedrijfsvoering"

    Kennis en ervaring  

    De opgedane kennis en ervaring wordt ten dienste gesteld aan andere bedrijven. Een collega van Erik is belast met het geven van adviezen aan bedrijven die worstelen met vraagstukken rondom laadoplossingen, de aanschaf van het wagenpark, benodigde accupakketten en wat al niet meer.  

    “Er komt heel veel op die bedrijven af”, zegt hij. Meerdere logistieke bedrijven werden al bijgestaan. “Mijn collega geeft wagenparkadvies. Hij analyseert de vervoersbewegingen, kijkt naar laadmogelijkheden onderweg, onderzoekt of er problemen zijn met netcongestie en alles wat er bij de overstap naar emissieloos vervoer komt kijken.”  

    Doel is om de bedrijven volledig te ontzorgen op weg naar duurzame bedrijfsvoering. Dat advies is overigens niet kosteloos, verduidelijkt Erik Metselaar. Hij wil voorkomen dat uitgebrachte rapporten ongebruikt in een lade blijven liggen of dat met gratis uitgewerkte oplossingen elders wordt gewinkeld. “We vragen daar een bedrag voor, als een vervoersonderneming vervolgens met ons verdergaat dan wordt dat bedrag bij de opdracht als korting verrekend.”  

    Financieringsbehoefte van de energietransitie  

    In het vervolgtraject kan ook worden gekeken naar de financieringsbehoefte. De energietransitie vraagt immers een flinke investering, ondanks de bijdragen die vanuit de populaire en dus snel geleegde pot van de Aanschafsubsidie Zero-Emissie Trucks (AanZET) worden geleverd. Een emissieloze truck is ruwweg drie keer zo duur als een diesel. Daar komen dan nog eens de investering in een snellader (€ 70.000 á € 80.000) bij, evenals een kostbare netaansluiting indien nodig en noodzakelijk? Een kostbare voorziening, want het vastrecht voor zo’n aansluiting kost jaarlijks al gauw € 25.000. En daarvoor zijn weer vergunningen nodig, een traject waarin NXT Mobility eveneens adviseert. En wie te maken heeft met beperkte stroomnetcapaciteit, is misschien beter af met een accu-gebufferde snellader, een investering van circa € 200.000.  

    Gelukkig spelen banken volgens Erik Metselaar snel in op de transitie. Zo is bij de Rabobank bijvoorbeeld een speciale afdeling opgericht voor verduurzamingskwesties en bijbehorende financieringen. Een van de problemen daarbij is de vraag wat de restwaarde is van een elektrisch aangedreven truck. Gaat het accupakket wel lang genoeg mee? Bij personenauto’s zien we dat de leaseprijzen nu snel omlaag gaan, mede doordat de restwaarde hoger blijkt te zijn dan aanvankelijk werd ingeschat. De vraag is natuurlijk of dat ook bij trucks zo blijkt te zijn.  

    Een reis naar het onbekende

    Erik: “Veel bedrijven zitten nog steeds in de verkenningsfase. In de dagelijkse operatie zijn ze heel goed, ze doen eigenlijk al dertig, veertig jaar hetzelfde.” Maar wat de transitie voor hun bedrijfsvoering gaat betekenen, is volgens hem een reis naar het onbekende. “Ondernemers komen in een hele complexe wereld terecht. Het is ook wel de mens, hè. Die moet ook wel meewillen in zo’n verandering, inclusief de chauffeurs. Ondernemers hebben soms moeite om een elektrische truck te bemannen.” 

    Erik Metselaar NXT

    Zelf rijdt hij vanzelfsprekend elektrisch. Daarom begrijpt hij de bezwaren van de dieselverliefde chauffeurs niet helemaal. “Als je het eenmaal gewend bent, dan wil je niet anders. Dat merk ik zelf ook met mijn auto. Natuurlijk heb ik wel, zoals in Zuid-Frankrijk, uitdagingen met het opladen van mijn auto. Maar het rijdt perfect.”  

    Gewoon doen, anders gaat het niet bewegen

    Daarnaast is het ook grotendeels een achterhoedegevecht. Grootwinkel-bedrijven en hun logistieke partners zijn druk bezig met de verduurzaming, want zij moeten voldoen aan de ESG-wetgeving waarin het verplicht is om aan de klimaat- en verduurzamingsdoelen te voldoen. Dat betekent dat fossiele brandstoffen geleidelijk worden uitgefaseerd.  

    De bedrijfsfilosofie van moederbedrijf GP Groot luidt niet voor niets: “Gewoon doen, want anders gaat het niet bewegen.” Metselaar beaamt het volmondig. “We zijn natuurlijk echt een Noord-Hollands bedrijf, die de afgelopen jaren enorm gegroeid is. We weten goed wat de risico’s zijn, maar eigenlijk moet je het gewoon gaan doen. En daarvan leer je ook het meeste. Dus dat doen we ook op meerdere vlakken en zetten de transitie ook breed in. We richten ons heel bewust niet op slechts één product of oplossing. Dus niet alleen maar op batterij-elektrisch, maar ook op waterstof-elektrisch. Doordat we als NXT Mobility volledige focus hebben op de transitie, kunnen we snel stappen zetten en andere bedrijven daarbij helpen.”